پوست سر، درست مانند هر پوست دیگری در بدن، باید سالم نگه داشته شود تا بدن سالم و تولید موی سالم تضمین شود. داشتن روتین مراقبت موی سر یکی از مهم‌ترین کارها برای داشتن موهایی سالم و درخشان می‌باشد. به طور کلی، مو یکی از عوامل بسیار مهم در زیبایی چهره بوده که مانند پوست نیاز به مراقبت و رسیدگی دارد. عوامل مختلفی مانند استفاده مکرر از ابزارهای حرارتی، رنگ‌موهای شیمیایی، آلودگی‌های محیطی و حتی تغذیه نامناسب، به مرور زمان باعث آسیب و خشکی موها می‌شود. به همین دلیل، مراقبت منظم از موها، استفاده از شامپوهای مناسب جنس مو و استفاده از محصولات مناسب ضروری است.

روتین مراقبت از مو چیست؟

واردشدن به یک دوره مراقبت از مو، درست مانند شروع روش‌های مراقبت پوستی است. زمانی‌که روشی مناسب را برای مراقبت از موهایتان پیدا کردید، به‌ندرت نیاز به تغییر آن خواهید‌ داشت. اما مسئله‌ی مهم، یافتن یک روال مشخص برای مراقبت‌های روتین روزانه از موها است. خصوصا که برای انواع موها، روش‌ها و گزینه‌های متعددی وجود دارد. مراحل انجام روتین مراقبت از مو به صورت زیر می‌باشد:
•    شستشو با شامپوی بدون سولفات (ترجیحا 2 بار هر 3 روز یکدفعه)
•    زدن نرم کننده فقط روی ساقه مو
•    ماسک مو (یک تا دو بار در هفته)
•    استفاده از سرم مو / روغن مو روی موهای نم دار یا خشک
•    استفاده از محصولات حالت دهنده مانند کرم مو (دلخواه)
•    استفاده از شانه‌های چوبی دندانه درشت هنگامی که موها خشک است
•    استفاده از اسپری های ضد حرارتی در صورت سشوار یا اتو کشی
•    رعایت تغذیه و سبک زندگی سالم
•    پرهیز از رنگ یا دکلره کردن به صورت هفتگی یا ماهانه
•    کوتاه کردن یا نوک گیری ماهانه جهت بهبود رشد، تقویت و جلوگیری از موخوره

چرا روتین مراقبت مو؟

موهای ما ساعات بسیاری از روز را در معرض آسیب نور خورشید، آلاینده‌های شیمیایی و آلودگی هوا قرار می‌گیرد. داشتن روتین مراقبت از مو، دریچه‌ای به‌سوی داشتن موهایی سالم، شاداب و زیبا است. این روتین با تنظیم چربی و شستشوی منظم، موها را از آلودگی‌ها و چربی اضافی پاک کرده و به حفظ تعادل PH پوست سر کمک می‌کند. این پوست سر ماست که محل ترشح چربی و تجمع سلول‌های مرده است. علاوه بر شستشو، استفاده از ماسک‌ها و حالت‌دهنده‌های عمیق، موها را تغذیه و تقویت می‌کند و از موخوره و شکستگی مو جلوگیری می‌کند. ماساژ پوست سر در حین شستشو، گردش خون را افزایش می‌دهد و به رشد و سلامت فولیکول‌ها کمک می‌کند. کوتاهی مو به‌طور منظم، موخوره را از بین می‌برد و به رشد موهای سالم و قوی کمک می‌کند. درنهایت، روتین مو فقط به زیبایی مو ختم نمی‌شود، بلکه سلامت و شادابی موها را تضمین می‌کند و به شما حس اعتماد به نفس و زیبایی می‌بخشد.

انواع مو و روتین مناسب برای انواع مو

موهای ما از نظر جنس در یکی از دسته‌های خشک، معمولی و چرب طبقه‌بندی می‌شود.

موهای فر و مجعد معمولا جنس خشکی دارند. به همین خاطر است که ایجاد موخوره، خشکی، وز شدن و شکنندگی تار مو از آسیب‌های معمول این جنس کوتیکول محسوب می‌شوند. محصولات آبرسان و تقویت کننده‌های ریشه مو از نیازهای اساسی این دسته به شمار می‌روند.

موهای صاف با توجه به میزان مراقبت، ژنتیک و محیط زندگی ممکن است چرب یا معمولی باشند. موهای چرب با معضل سبوم اضافی کف سر مواجه هستند و نیاز به پاکسازی عمقی و مرتب در ناحیه اسکالپ دارند.

دسته دیگر از انواع جنس مو، مربوط به کسانی است که نیازهای کوتیکولی و فولیکولی متفاوتی دارند. برای مثال، ممکن است موهای خشک و فری داشته باشید، اما اغلب با چربی بیش از حد کف سر مواجه شوید و برعکس.

1. روتین مراقبت از موهای چرب

در این گروه، پوست سر بیش از حد چرب می‌شود و در نتیجه ممکن است موجب خارش پوست سر یا حتی شوره سر شود. از این‌رو روتین مراقبت از مو در خصوص موهای چرب باید کمی متفاوت باشد.
در صورت استفاده از نرم‌کننده مو باید تنها ساقه موها را با نرم‌کننده آغشته کرد و از برخورد نرم‌کننده با ریشه مو خودداری شود. برای مراقبت از موهای چرب بهتر است تا جای ممکن از ابزارهای حرارتی استفاده نشود. استفاده از برس تمیز و شامپوهای مخصوص موهای چرب هم می‌تواند برای مراقبت از موی چرب مناسب باشد.

2. روتین مراقبت از موهای خشک

مراقبت از موهای خشک، آسیب‌دیده و وز گاهی اوقات می‌تواند کمی مشکل باشد، زیرا این نوع مو به‌راحتی مستعد شکستگی است. استفاده از برخی مواد مغذی و آب‌رسان می‌تواند به کاهش این خشکی مو و بهبود آنها کمک کند.
به گفته متخصصان پوست و مو، ترکیبات طبیعی مانند روغن زیتون، عسل، تخم‌مرغ، موز، آلوئه‌ورا و ویتامین‌های موجود در ماست همگی از جمله موادی هستند که می‌توان از آن‌ها برای مراقبت از موی خشک استفاده کرد.
 این ترکیبات نه‌تنها به هیدراته‌کردن موها کمک می‌کنند، بلکه منبعی غنی از ویتامین E و آنتی‌اکسیدان‌ها هستند. آنها همچنین حاوی موادی مغذی مانند ویتامین K، ویتامین B6 و فیبر هستند که همگی خشکی مو را درمان کرده و موها را نرم و ابریشمی خواهد کرد.

3. روتین مراقبت از موهای معمولی

این موها مشکل خاصی ندارند که نیاز به مراقبت‌های ویژه داشته باشند. برای مراقبت از موهای معمولی هم بهتر است از شامپوی مناسب این موها استفاده شود. به‌این‌ترتیب نه رطوبت موها گرفته می‌شود و نه موها بیش‌از‌حد چرب خواهند شد. درست شانه‌کردن موها، استفاده از سرم و نرم‌کننده‌های مو، حفظ بهداشت و سلامت موها و مواردی از این دست می‌تواند برای مراقبت از موهای معمولی مفید باشند.

4. روتین مراقبت از موهای فر و وز

موهای فر و وز مراقبت‌های به خصوصی را می‌طلبند. در قدم اول باید از نرم‌کننده‌ها و شامپوهایی مناسب جنس مو استفاده کرد. در درجه بعدی برای مراقبت از موهای فر و وز توصیه می‌شود از مصرف بیش از حد شامپو خودداری شود.
برای مراقبت از موهای فر و وز حتما باید از ماسک و نرم‌کننده‌های قبل از حمام استفاده کرد. بهتر است موهای مجعد را زیاد برس نزنید و از حالت دادن به این موها با ابزارهای حرارتی تا جای ممکن خودداری کنید. در صورت استفاده از سشوار یا اتوی مو، حتما آنها را روی حرارت متوسط بگذارید.

ماسک مو

اگر مو به دلیل رنگ کردن یا حرارت زیاد آسیب دیده، بهتر است، به جای نرم‌کننده از انواع ماسک مو استفاده کنید. ماسک مو، محصولی نوین و فوق العاده با خواص درمانی تغذیه‌ای است که اثرات عمیق و سریعی از خود به جا می‌گذارد. این فرآورده‌ی منحصر به فرد، بافت غلیظ و ابریشمی دارد که به راحتی ساختمان تار مو را احاطه می‌کند. از این طریق، مواد مغذی و درمانی را به نقاط عمقی کوتیکول می‌رساند. 
ماسک مو از نظر خواص و عملکرد به چند دسته تقسیم می‌شود که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• ماسک موی آبرسان: حاوی ترکیبات مرطوب کننده و آبرسان هستند و به هیدراته کردن ساختمان تار مو کمک می‌کنند.
• ماسک موی تثبیت کننده رنگ: این مدل ماسک مو برای افزایش ماندگاری رنگ مو و رنگساژ تولید شده است. همچنین از خشکی و آسیب مو در اثر رنگ و دکلره نیز جلوگیری می‌کند.
• ماسک موی ترمیم کننده: این محصول به صورت اختصاصی برای موهای آسیب دیده طراحی شده است. ترکیبات نانو و میکرونیزه به کار رفته در این ماسک موها، به بازسازی ساختارهای مختلف تار مو کمک می‌کنند. اگر با موخوره، شکنندگی، وز شدن و... روبرو هستید بهتر است به سراغ ماسک موی ترمیم کننده بروید.

ماسک موها از نظر نحوه استفاده به دو شکل نیازمند آبکشی و بدون آبکشی تولید می‌شوند. ماسک‌های داخل حمام یا نیازمند به آبکشی، باید بعد از شامپو زدن استفاده و آبکشی شوند. اما ماسک‌های بعد از حمام یا بدون آبکشی اغلب به صورت اسپری و کرم مو عرضه می‌شوند و احتیاجی به آبکشی ندارند. این مدل ماسک به حفظ حالت و استالینگ زیباتر مو نیز کمک می‌کند.
ماسک مو نسبت به نرم کننده از ذره‌های کوچکتری تشکیل شده، برای همین، به‌راحتی به ساختار مو نفوذ می‌کند و بهتر می‌تواند مواد مغذی را به مو برساند.

مراحل روتین مراقبت از مو برای موهای سالم

هر روتین مراقبت از مو شامل مراحل مهمی است: پاکسازی، حالت‌دهنده، مرطوب‌کننده، باز کردن گره‌ها، حالت دادن و درمان. فراوانی این مراحل به نوع مو، سبک زندگی شما بستگی دارد. 

مرحله 1: پاکسازی

اولین قدم در هر روتین مراقبت از مو، پاکسازی مو است. دقیقاً همانطور که هر شب پوستتان را تمیز می‌کنید، موهای شما نیز از پاکسازی سود می‌برند.
شستن موهایتان باعث می‌شود موها و پوست سرتان احساس تمیزی داشته باشند و چربی، کثیفی و سلول های مرده پوست که ممکن است ایجاد شده باشند را از بین می‌برد. 

نکات پاکسازی:

• همیشه باید شامپوی مرطوب کننده ملایم، مناسب جنس مو و بدون سولفات را انتخاب کنید که در دراز مدت برای سلامت مو و پوست سر بهتر است. شامپوهای بدون سولفات نسبت به شامپوهای معمولی حاوی سولفات، آسیب کمتری برای موهای رنگ شده دارند.  سولفات‌ها روغن های طبیعی و همچنین رنگ مو را از بین می‌برند.
• به جای استفاده از ناخن، از نوک انگشتان برای ایجاد کف روی پوست سر استفاده کنید.
• موهای خودتان را زیاد نشویید، زیرا ممکن است روغن طبیعی مو را از بین ببرد و میکروبیوم پوست سر را مختل کند. شستن موها هر 3 تا 4 روز با استفاده از شامپو مرطوب کننده توصیه می‌شود. 
• از آب ولرم یا سرد برای شستن سر استفاده کنید، زیرا آب داغ می‌تواند به موهای شما آسیب برساند. 

مرحله 2: استفاده از نرم کننده و آبرسان

مرحله ضروری بعدی در روتین شستشو استفاده از نرم‌کننده است. نرم‌کننده به موها به باز شدن مو، بسته شدن کوتیکول ها و تامین رطوبت کمک می‌کند. رطوبتی را که شامپو ممکن است از بین برده باشد دوباره برمی‌گرداند و به از بین بردن گره‌ها یا گره‌هایی که در اثر ماساژ شامپو روی موها و پوست سر ایجاد شده کمک می‌کند.

نکات نرم کننده مو:

• نرم کننده را روی موهای خیس بمالید. آب اضافی را بگیرید، و بگذارید ۱ تا ۲ دقیقه بماند و سپس با آب ولرم آب‌کشی کنید. 
• بعد از استفاده از نرم کننده از یک شانه دندانه پهن استفاده کنید و به آرامی موها را شانه کنید تا نرم‌کننده به طور یکنواخت پخش شود. 

مرحله 3: گره گشایی مو

بافتن موها به از بین بردن گره و به حداقل رساندن شکستگی کمک می‌کند. یکی از محصولاتی که می‌تواند روند گره‌زدایی را انجام دهد، کرم نرم‌کننده و آبرسان موی پنتن است. نرم کننده‌ها را می‌توان هم برای موهای خشک و هم برای موهای خیس و تر استفاده کرد. 
برای باز کردن گره‌ها از برس چوبی یا شانه دندانه پهن می‌توان استفاده کرد. همچنین می‌توانید قبل از باز کردن گره مو از روغن یا سرم مو استفاده کنید.

نکات گره گشایی:

• گره گشایی از حمام شروع می‌شود! پس از استفاده نرم‌کننده، به آرامی طول موها را با نوک انگشتان شانه کنید تا گره های بزرگ از بین بروند.

مرحله 4: محافظت از مو

همیشه باید مطمئن شوید که موهای خود را قبل از استفاده از ابزارهای گرم کننده مانند سشوار، ابزار فر یا صاف کننده آماده کرده‌اید. این کار نه‌تنها از موهایتان در برابر شکستن محافظت می‌کند، بلکه نتایج مدل دهی مو را نیز افزایش می‌دهد و ماندگاری مدل موها را تضمین می‌کند! 
می‌توانید از موس مو استفاده کنید تا موهای خود را برای حالت دادن آماده کنید. این کار نه تنها به جلوگیری از موخوره کمک می‌کند، بلکه زمان خشک شدن را کاهش می‌دهد، بافت مو را بهبود می‌بخشد و هنگام استفاده از ابزارهای حالت‌دهنده، ماندگاری مطلوب را تضمین می‌کند. 
هرگز نباید از ابزارهای حالت دهنده با حرارت زیاد مانند اتو مو یا ابزار فرکننده روی موهای خیس یا مرطوب استفاده کرد. قبل از استفاده از این ابزار، باید اجازه داد موهایتان خشک شود.

مرحله 5: رطوبت رسانی 

پس از حالت دادن به مو یا خشک شدن موها، ممکن است بخواهید کمی رطوبت را به موهای خود اضافه کنید. همچنین در روزهایی که موهای خود را نمی‌شویید، تارهای مو ممکن است از افزایش رطوبت بهره مند شوند. این جایی است که روغن مو وارد می‌شود. روغن‌های مو برای کنترل موخوره و جلوگیری از خشکی مو نیز عالی هستند. 
روغن موی آرگان به جذب و حفظ رطوبت کمک می‌کند. با استفاده منظم، موها به طور کلی نرم‌تر، قوی‌تر و سالم‌تر می‌شوند. می‌توان آن را روی موهای مرطوب، موهای خشک، صبح یا قبل از رفتن به رختخواب بمالید. 

نکات رطوبت رسانی:

• متناسب با حجم مو از روغن‌ها استفاده کنید، نه کمتر نه بیش‌تر!
• قبل از مالیدن روغن مو به موها، باید روغن را بین کف دست و انگشتان خود گرم کنید. سپس، روغن را با انگشتان خود به ساقه مو بمالید تا محصول به طور یکنواخت پخش شود.
• همچنین می‌توانید در بین شستشوها از نرم‌کننده استفاده کنید تا رطوبت مورد نیاز موهایتان را تقویت کند. 

مرحله 6: درمان

سه نوع درمان وجود دارد که می‌توانیم آنها را به روتین مراقبت موی خود اضافه کنید: ماسک درمانی، روغن درمانی و درمان پوست سر. درمان‌های منظم مو به رفع مشکلات خاص مو مانند آسیب، خشکی و پوست چرب، پوسته پوسته شدن یا خشکی سر کمک می‌کند و ظاهر کلی و سلامت موهایتان را بهبود می‌بخشد.
ماسک درمانی: برای یک درمان مغذی، روی موهای مرطوب یا خشک از قد میانی مو تا انتهای مو مقداری ماسک مو بمالید. برای ترمیم بهینه این کار را دو بار در هفته تکرار کنید. 
درمان پوست سر: اگر در صبح احساس چربی یا چربی داشته باشید، باید موهای خود را بشویید. برای مقابله با تحریکات مکرر، دو بار در هفته این کار را انجام دهید.
درمان با روغن: روغن تراپی مو یک روش طبیعی برای بهبود سلامت موهاست که با استفاده از روغن‌های گیاهی مناسب انجام می‌شود. این روش به تقویت و آبرسانی موها کمک کرده و از خشکی و ریزش آن ها جلوگیری می‌کند. با گنجاندن روغن تراپی در روتین مراقبت از مو، می‌توانید به موهایی سالم و درخشان دست یابید.

10 اشتباه رایج در مراقبت از مو

برای نگهداری و مراقبت از مو گاهی تصور می‌کنید که شستشوی مداوم و برس کشیدن آنها کافی است. ولی باید بدانیم که مو به دلیل بافت متفاوتی که نسبت به سایر اعضای بدن دارد، نیاز به نگهداری‌های مختلفی دارد که این روش‌ها هم با توجه به جنس مو و ویژگی‌های دیگر می‌تواند متفاوت باشد. برخی از متخصصان مو با دانایی از مشکلات و اشتباهات رایج در شستشو و نگهداری از موها، نکاتی را ارائه می‌دهند که با اطلاع از آنها می‌توان به سادگی سلامت را به موها بازگرداند و ظاهرشان را زیباتر کرد.

1. شستشوی زیاد یا کم موها

شستشوی زیاد مو و با فواصل کوتاه باعث از بین رفتن چربی طبیعی مو می‌شود و آنها را ناسالم می‌کند. شستن هر چه کمتر مو نیز توصیه نمی‌شود. با کمتر شستن موها، منافذ موجود در پوست سر توسط چربی اضافه مسدود می‌شوند و باعث چربی و کثیفی بیشتر مو می‌گردند.

2. شستشوی مو با آب داغ در حال بخار 

آسیبی که در اثر استفاده از اتوی مو و سشوار به مو می‌رسد، همانند زمانی است که برای آبکشی شامپو دمای آب را به درجه بالا و نزدیک بخار می‌رسانید. برای شستشوی شامپوی سر از آب گرمی استفاده کنید که بخار نداشته باشد. در این حالت کوتیکول‌های مو باز می‌شوند و تارهای مو به خوبی تمیز می‌شوند. اگر از نرم‌کننده مو استفاده می‌کنید، آن را با آب سرد آبکشی کنید تا کوتیکول‌ها بسته بمانند.

3. استفاده نکردن از شامپوی موی رنگ شده

اگر سالی چند بار موهای خود را رنگ می‌کنید، باید از شامپوی مخصوص موهای رنگ شده استفاده کنید. بدون این مدل شامپو، رنگ موهایتان به سرعت از بین می‌رود و خشک می‌شوند. شامپوی مخصوص موهای رنگ شده موها را بدون از بین بردن رنگ تمیز می‌کند و رطوبت مناسب را که موهای رنگ شده نیاز دارند، به آنها می‌بخشد.

4. استفاده از نرم‌کننده مو در ریشه‌ها

برای استفاده از نرم‌کننده مو بهتر است از نیمه دوم تارهای مو به سمت پایین و نوک آن را روی مو بمالید. نوک مو قدیمی‌ترین بخش موهای شماست و مدت بیشتری است که روی سرتان باقی مانده، پس رطوبت کمتری دارد و شاید حتی مرده باشد. پس این ناحیه به نرم‌کننده‌ی بیشتری نیاز دارد. مهم است که چه مقدار از نرم‌کننده روی موها می‌مالید و حجم آن هم بستگی به بلندی، ضخامت و بافت موهایتان دارد.

5. برس زدن موهای خیس

موهای خیس نه تنها سنگین‌تر هستند، بلکه انعطاف بیشتری دارند و حساس‌تر هستند. پس زمانی که آنها را با شانه زدن می‌کشید، باعث شکسته شدن تارها می‌شوید. به جای این کار قبل از حمام رفتن موها را شانه کنید؛ یا اگر داخل حمام از شانه استفاده می‌کنید، از شانه‌های دارای دندانه درشت استفاده کنید.

6. خشک کردن خشن موها با حوله

به جای اینکه موها را محکم بچلانید و روی سر محکم کنید، حوله را به آرامی و بدون چلاندن موها دور موها بپیچید. می‌توانید این حالت را در بالای سر، پایین و یا در سمت چپ و راست انجام دهید. در این حالت آب اضافی بیشتری از موهایتان گرفته و جذب حوله می‌شود.

7. استفاده از برس نامناسب حالت‌دهنده موی 

برای اینکه سلامت تارهای موی خود را تضمین کنید، باید مناسب‌ترین برس را برای نوع موی خود پیدا کنید. برس‌های دارای برجستگی‌های از جنس طبیعی برای موهای فر و صاف مناسب است. این نوع برس به راحتی روی مو حرکت می‌کند، باعث نرم شدن کوتیکول می‌شود، مو را آب‌رسانی می‌کند و زیبایی و درخشندگی بیشتری به مو می‌بخشد. بهترین برس مو، برس‌های چوبی هستند.

8. استفاده بیش از حد از شامپو خشک

شامپو خشک یکی از بهترین محصولات زیبایی اختراع شده است. فقط کافی است چند بار این محصول را روی موی چرب و شسته نشده خود اسپری کنید تا ظاهری متفاوت و بدون چربی به آنها بدهد. ولی باید بدانید که استفاده زیاده از حد شامپو خشک هم باعث آسیب به مو می‌شود.
سعی کنید هفته‌ای یک تا دو بار از شامپو خشک استفاده کنید. اگر وقت شستن موها را ندارید، با استفاده از مقداری شامپو خشک سر خود را ماساژ بدهید و با استفاده از برس موها را شانه کنید تا چربی مو از کف سر به سمت نوک موها هم پخش شود و باعث درخشان شدن موها شود.
این محصول در شب تأثیر بیشتری بر مو‌های شما می‌گذارد، زیرا مو بیشترین میزان چربی را هنگام خواب تولید می‌کند و استفاده از این شامپو قبل از خواب می‌تواند به تعادل چربی موها کمک کند. استفاده از شامپوی خشک در شب می‌تواند برای افرادی که مو‌های نازکی دارند مؤثر باشد و مو‌ها را حجم دهد.

9. رنگ کردن زیاد مو

رنگ کردن موها یک فرآیند شیمیایی است که باعث آسیب به تارهای مو می‌شود. اگر استفاده از رنگ موهای موقت نمی‌تواند نیاز شما را برآورده کند، اکستنشن مو می‌تواند بدون رنگ کردن موها، ظاهرتان را تغییر دهد.

10. سشوار زدن با حرارت بالا

حرارت زیاد آسیب‌های زیادی به مو می‌زند، مثل مو خوره، دندانه دار شدن انتهای مو، خشک و خشن شدن بافت مو، ریزش بیش از حد و وز شدن مو. به خاطر داشته باشید همیشه با حرارت پایین سشوار، موهای خود را خشک کنید. اگر لازم بود، به‌تدریج حرارت آن را افزایش دهید. 

نکات پایانی

• از شامپو به قدری که موهای سرتان را بپوشاند، استفاده کنید. نه بیشتر!
• موهای خود را با آب داغ یا آب خیلی سرد نشویید. بلکه، آنها را با آب ولرم بشویید.
• موهای خیس، سه برابر آسیب پذیرتر و شکننده‌تر از موهای خشکند. پس با آنها با ملایمت رفتار کنید.
• بعد از حمام موهای خود را زیاد با حوله ماساژ ندهید.
• گره‌ی موهای خیس خود را با شانه‌ی دندانه درشت باز کنید. البته، موهای خیس را نباید زیاد شانه کنید.
• برای مراقبت از موی سر خود، آن را بیشتر از یک ‌بار در روز نشویید.

منابع:
wikihow.com
gisou.com